Çingene’nin Şarkısı 2013

 

Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları (BÜO), 2012-2013 eğitim prodüksiyonu olarak Çingene’nin Şarkısı oyunuyla seyirci karşısına çıkıyor. Oyun 1999 yılında BÜO tarafından; Federico Garcia Lorca’nın Eskicinin Tazesi, Don Cristobita ile Dona Rosita’nın Acıklı Güldürüsü, Kanlı Düğün ve Bernarda Alba’nın Evi oyunlarından yararlanılarak oluşturulan bir kolaj çalışmasıdır. 1999 yılında BÜO tarafından sahneye taşınan metin, bu sene de Boğaziçi Üniversitesi Folklor Kulübü’nden (BÜFK) müzisyenlerin kadroya katılması ile yeniden ele alındı. Çingene’nin Şarkısı; Lorca’nın şiirlerinden esinlenilerek yazılmış bir dış öykü ile oyunlarından seçilen çeşitli tema ve bölümlerden oluşan bir iç hikayeden oluşmaktadır. Oyunun başında seyirciyi karşılayan Çingene, oyunun iç öyküsünü oluşturan bir İspanyol halk hikayesini seyirciye anlatır:

“…Kasabanın içinde bir hane, hanenin içinde üç geçkin bir de taze…

Başlarında bir anne, adı Bernarda!

Tazenin bir sevdiği var anneninse bir bildiği.

Bir gün zengin bir koca elinde altınlar Bernarda’nın kapısını çalar…

Aslında kapıyı değil, tazeyi sevdiğinden çalar…”

Çingene’nin tanıklık ettiği bu hikayede, sevdiği düğün gününde jandarmalar tarafından öldürülen ve buna rağmen sevdiğini kırk yıl boyunca bekleyen Maria Josefa, torunu Adela’ya ne olursa olsun umudunu kaybetmemesini öğütler.

Dünya yaşanılabilir bir yer olmanın daha da uzağına düşerken; hayal etmenin, umut etmenin yaşamayı mümkün kılmak ve daha iyi bir dünya yaratmak için vazgeçilmez olduğuna inanıyoruz. Federico Garcia Lorca’nın oyunları ve şiirlerinde de söylediği gibi; her türlü baskı ve haksızlığa karşı umudun ve düşlerin bir karşı duruş olduğunu vurguluyor ve herkesi düş kurmaya, umut etmeye çağırıyoruz.

“Selam sana ay, merhaba karanlık, yıldızlar hoş geldiniz

Hepinize binlerce kez teşekkür,

Bizlere düş kurmayı ve düş kurup peşinden koşmayı öğrettiniz…”

 

Federico Garcia Lorca

1898 Haziran’ında Granada (İspanya)’da doğan Federico Garcia Lorca döneminin ünlü piyanist, şair ve oyun yazarıdır. Lorca’nın çok yönlü sanatçı kimliğinde sanatla iç içe geçen çocukluğunun büyük payı vardır. Dadısı ona halk hikayeleri anlatır, annesi gitar çalmayı öğretir, şair olan amcası sayesinde Lorca İspanyol edebiyatıyla tanışır. Piyanist olarak başladığı sanat yaşamına, şairliği daha sonra da oyun yazarlığını ekleyen Lorca’nın bu kadar ünlenmesinin sebebi geleneksel İspanyol kültürü ile modern olanı bir araya getirebilmiş olmasıdır. Bir yandan dönemin ünlü diğer yandan halktan şair ve müzisyenlerle bir arada olması sayesinde özgün eserler ortaya koymuştur. Şiir ve oyunlarında çok yoğun şekilde işlediği acı, ölüm, aşk ve tutku duyguları her insana tanıdık gelir ve bu yüzden Lorca oldukça sevilir. 1930’lu yıllarda iyice yükselen askeri, sağ kanadın baskıcı döneminde dahi kişiliğinde ve eserlerinde koruduğu muhalif duruş sebebiyle Lorca dikkatleri üzerine çeker. 1936 Nisan’ında General Francisco Franco tarafından yapılan askeri darbeden sonra Ağustos 1936’da doğduğu yerde, Granada’da, Franco askerlerince tutuklanıp kurşuna dizilir. Otuz sekiz yıllık sanat yaşamına birçok şiir ve oyun sığdıran Federico Garcia Lorca eserlerinin evrenselliği sayesinde günümüzde de ününü korumaktadır.

Oyunda Kullanılan Şarkılar

–Las Mil y Una Noches
Kaynak: Nura Flamenco Arabo Albümü

–Las Tres Hojas
Kaynak: F.G.Lorca, Söz – Müzik: Geleneksel – Endülüs

–Zambra Mora
Kaynak: Juan Martin

–Recuerdos
Kaynak: Paco de Lucia

–Sevillanas
Kaynak: Juan Martin

–Zorongo Gitano
Kaynak: F.G.Lorca, Söz – Müzik: Geleneksel – Endülüs

–Anda Jaleo
Kaynak: F.G.Lorca, Söz – Müzik: Geleneksel – Endülüs

–Romance de la Luna
Kaynak: Paco de Lucia, Camaron de la Isla, Söz: F.G.Lorca, Müzik: Paco Ibáñez, Paco Ortega

–Cantaban
Kaynak: F.G. Lorca – Bodas de Sangre (Carlos Saura uyarlaması)

–Tarantas
Kaynak: Juan Martin

 

Kurgu
Tiyatro Boğaziçi

Metin
Bora Tanyel, Kerem Eksen

Reji
Büşra Karpuz, Dila Okuş, Elif Karaman, Gamze Tosun,
Tülin Ebcioğlu

Reji Danışmanları
Duygu Dalyanoğlu, Volkan Mantu

Yapım – Koordinasyon Grubu
Büşra Karpuz, Dila Okuş, Dilşad Sağlam, Elif Karaman,
Gamze Tosun, İlke E. Albar, M. Caner Soyulmaz,
Merve Ceyhan, Pınar Z. Satılmış, Tülin Ebcioğlu

Müzik
Barış Elmas (bas gitar), Görkem Tekin (ud),
Oğuz Susam (perküsyon), Onur Yalçın (kaval),
Pınar Z. Satılmış (vokal), Semih Sonkor (akustik gitar)

Tonemaister
Onur Korkmaz

Dekor – Kostüm – Işık Uygulama
Kolektif Çalışma

Afiş
Gamze Tosun, Merve Ceyhan, Zeliha Özdemir

Oyuncu Kadrosu
Bilal Akar, Burçin Yıldırım, Büşra Karpuz, Çağla Ay, Dila Okuş, Dilşad Sağlam, Elif Karaman, Ezgi Kılıç,  Ezgi Taşköprü, Gamze Baktır, Gamze Tosun, Gül Erdoğmuş, Gönenç Gülbaz, Gökhan Güler, Hakan Söyler,  İlke E. Albar, İlker Ergün, Maral Çankaya,  Mehmetcan Engül, M. Caner Soyulmaz, Merve Ceyhan, Miray Bal, Özge Sever, Seda Mertol, Selim Çamlı, Simay Erdoğan, Sözüm Dila Metin, Tülin Ebcioğlu, Yasemin Ön