Don Cristobita ile Dona Rosita’nın Acıklı Güldürüsü 2008

2004 yılından beri Güney Kampüs ve Kilyos Kampüs’te çalışma yürüten Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları (BÜO), 2007-2008 dönemi eğitim çalışmalarına da iki farklı çalışma alanında başladı. Hazırlık sınıfı öğrencileri 2002 yılından beri Kilyos Sarıtepe kampüsündeki yurtlara yerleştirilirken, son dört yıllık süreç içerisinde hazırlık sınıfı dersliklerinin önemli bir bölümü de bu kampüse taşınmış durumda. Üniversite yaşamına, şehirden ve Güney Kampüs’teki sosyal-kültürel ortamdan bir hayli uzak olan bu kampüste başlayan öğrencilerin giderek artmasının, üniversite kültürel-sanatsal yaşamında da olumsuz etkileri oluyor. Bu nedenle bu kampüste yürütülecek çalışmaların kulübün gelecek kuşaklarına deneyim aktarımının sağlanması yanında üniversitedeki sosyal ve kültürel canlılığın devamı açısından da son derece önemli olduğunu düşünüyoruz. Öte yandan Kilyos Necmettin Tanyolaç Tiyatro Salonu’na bu yıl kurulan ışık sistemi bu salonu tüm kültür ve sanat faaliyeti için uygun bir yer haline getirirken kampüsün kültür ve sanat altyapısı açısından da önemli bir adım olmuştur.

BÜO Kilyos kampüsünde geçirilen ilk iki senede iki reprodüksiyon oyununu, geçtiğimiz sene ise metni topluluk tarafından oluşturulan Ben de Bunları Anlatmazsam adlı oyunu sahneye koydu. Bu sene ise eğitim prodüksiyonu olarak seçtiği F. G. Lorca’nın kaleme aldığı Don Cristobita ile Dona Rosita’nın Acıklı Güldürüsü adlı oyunla seyirci karşısına çıkıyor.

Lorca’nın kukla tiyatrosu formunda yazdığı ve zorbalığın hüküm sürdüğü bir dünyanın iki aşığın hayatlarıyla kesişmesiyle ortaya çıkan bir melodramın işlendiği oyun, BÜO tarafından metne sadık kalınarak yorumlandı. Oyunun merkezindeki genç kadının, Rosita’nın, aşığına kavuşma isteği henüz öykünün başında engellenir ve Rosita bu melodramın öznesi haline gelir. Rosita’nın hayatındaki üç erkekten birisi Cocoliche Rosita’nın sevgilisidir ve oyundaki aşk öyküsünün kaybedenlerinden biridir. Rosita’nın eski sevgilisi Currito ise çıktığı seyahatten “eli boş döndüğü” için eski sevgilisini arayan, kendisini vazgeçilmez gören bencil bir erkek figürüdür. Para ve zorbalığın yarattığı iktidarı temsil eden ve Rosita’yla evlenecek olan Cristobita ise oyun boyunca sadece Rosita ile değil tüm diğer karakterlerle de ilişkisi sorgulanan bir figürdür. Öyle ki Rosita’ya yaklaşımı dahi, bir tüccar mantığıyla Rosita’yı beğenme ve ardından bedelini ödeyip sahip olma üzerinedir. Oyunun sonunda Rosita’nın hayatındaki bu üç erkek ile Rosita’nın yolu aynı sahnede kesişir. Oyunun genel akışı korunurken, orjinal metinde oyunu anlatan fantastik öğe olan sivrisinek yerine, mütevazı bir dış öykü oluşturulmuştur.

Federico Garcia Lorca

1898 Haziran’ında Granada (İspanya)’da doğan Federico Garcia Lorca döneminin ünlü piyanist, şair ve oyun yazarıdır. Lorca’nın çok yönlü sanatçı kimliğinde sanatla iç içe geçen çocukluğunun büyük payı vardır. Dadısı ona halk hikayeleri anlatır, annesi gitar çalmayı öğretir, şair olan amcası sayesinde Lorca İspanyol edebiyatıyla tanışır. Piyanist olarak başladığı sanat yaşamına, şairliği daha sonra da oyun yazarlığını ekleyen Lorca’nın bu kadar ünlenmesinin sebebi geleneksel İspanyol kültürü ile modern olanı bir araya getirebilmiş olmasıdır. Bir yandan dönemin ünlü diğer yandan halktan şair ve müzisyenlerle bir arada olması sayesinde özgün eserler ortaya koymuştur. Şiir ve oyunlarında çok yoğun şekilde işlediği acı, ölüm, aşk ve tutku duyguları her insana tanıdık gelir ve bu yüzden Lorca oldukça sevilir. 1930’lu yıllarda iyice yükselen askeri, sağ kanadın baskıcı döneminde dahi kişiliğinde ve eserlerinde koruduğu muhalif duruş sebebiyle Lorca dikkatleri üzerine çeker. 1936 Nisan’ında General Francisco Franco tarafından yapılan askeri darbeden sonra Ağustos 1936’da doğduğu yerde, Granada’da, Franco askerlerince tutuklanıp kurşuna dizilir. Otuz sekiz yıllık sanat yaşamına birçok şiir ve oyun sığdıran Federico Garcia Lorca eserlerinin evrenselliği sayesinde günümüzde de ününü korumaktadır.

 

Metin

Federico Garcia Lorca

Reji

Dila Okuş, Nevzat Eser, Nihal Albayrak

Reji Danışmanı

Eser Dilsöz

Dekor-Aksesuar

Ayça Altıparmak, Nevzat Eser, Nihal Albayrak

Kostüm

Dila Okuş, Duygu Dalyanoğlu, Müjde Yılmaz, Yaprak Aydın

Işık

 Akın Gemici, Samet Kurtuluş

Efekt

Sıla Tetik

Afiş Tasarım

Mustafa Yıldız, Öner Zafer

Oyuncu Kadrosu

Ayça Altıparmak, Akın Gemici, Burak Akyunak, Dila Okuş, Duygu Kambur, Duygu Meriç, Erdi İnci, Eser Dilsöz, Mustafa Yıldız, Müjde Yılmaz, Nevzat Eser, Nihal Albayrak, Özge Sever, Serhat Kurtuluş