Sezuan’ın İyi İnsanı 2012

 

“Kar başlıyor yağmaya.

Burda kimler kalacak?

Eskisi gibi gene

Taşlarla yoksullar.”

Bertolt Brecht

 

Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları 2011-2012 eğitim prodük-
siyonu olarak Bertolt Brecht’in “Sezuan’ın İyi İnsanı” oyunu ile seyirci karşısına çıkıyor. BÜO olarak kulüpteki orta ve yeni kuşağın Brecht tiyatrosu alanında deneyim kazanmasını sağlamak amacıyla ele aldığımız oyunda genel olarak Brecht’in dramaturjik yorumuna sadık kalmaya çalıştık. Zorlu hayat koşullarında iyi kalabilmeyi tema edinen bu oyunun yazıldığı günden bugüne hala güncelliğini koruyor olması bu tercihimizi en iyi açıklayan sebeplerden biri. Epik anlatımın vazgeçilmez unsurlarından biri olan şarkılarda ise günümüz estetik anlayışına uygun bir müzikal dil ve üslup tutturmaya çalıştık.

Dünyayı yaşanabilir bir yer olmaktan çıkaran ekonomik ve sosyal koşullar içinde kişisel çıkarlar ile toplumsal çıkarların çatışmasını işleyen oyunda temel olarak: “İnsanların yaşayabilmek için önce ve hatta sadece, kendi çıkarlarını düşünmek zorunda oldukları kapitalist sistemde ‘iyi insan’ olmak mümkün müdür?” sorusunun cevabı aranıyor.

Hikaye ise şöyle: İnsanların yakınmalarından rahatsız olarak yeryüzüne inen ve iyi insanı arayan tanrılar Sezuan şehrinde kendilerine kapısını açan tek kişiyi, fahişe Shen Te’yi, “Sezuan’ın iyi insanı” ilan eder ve Shen Te’ye bir miktar para yardımında bulunurlar. Ama bir şartları vardır; Shen Te’nin yardımsever ve iyi bir insan olması. Shen Te diğer insanlar için örnek olacak bir başarı hikayesine imza atacak ve böylelikle dünya düzeni olduğu gibi devam edebilecektir. Shen Te, tanrılardan aldığı yardımla bir tütün dükkânı açar. Fakat yardıma ihtiyacı olanlar o kadar çoktur ki hem iyilik yapmak hem de bir tütün dükkanını idare etmek neredeyse imkansızdır. Shen Te dükkanının batmasını engellemek için, çareyi işbilir, acımasız, hayali kuzeni Shui Ta kılığına girmekte bulur. Fakat yoksulluğun kol gezdiği Sezuan’da iyi kalabilmek çok zordur, zaman geçtikçe Shen Te sahneyi tümüyle Shui Ta’ya bırakmak zorunda kalır.

 

OYUNDA YER ALAN ŞARKILAR

Duman Şarkısı

Bir zamanlar, saçlarım ağarmadan
Kurnaz olursam dururum sanmıştım ayakta.
Oysa bugün gördüm ki
Kurnazlık yetmiyor aç mideyi doyurmaya.

Boşver dedim, bak şu gri dumana
Gidiyor buz gibi gök yüzüne gideceksin sen de!

Baktım ki hapı yutuyor çalışkanı, onurlusu
Bari dedim ben sapayım eğri yola.
Oysa bugün gördüm ki
Dikiş tutturamıyor bu işte bizim gibiler.

Baktım ki umut edecek bir şey yokmuş yaşlılara,
Zaman yapar her şeyi zaman yıkar.
Ama biz gençler için
Kapılar açıkmış ardına kadar (yalana bak!)

Boşver dedim, bak şu gri dumana
Gidiyor buz gibi gök yüzüne gideceksin sen de!

 

Tanrıların ve İyilerin Güçsüzlüğünü Anlatan Şarkı

Bizim ülkemizde talihli olmalı insan yararlı olmak için
Güçlü destekleri olursa ancak, yararlı olabilir
Eli kolu bağlı iyilerin,
Tanrılarınsa güçsüz

İyi olmak için talihli olmalı
Talihse arkana aldığın güçte

Eli kolu bağlı iyilerin, tanrılarsa güçsüz
Tanrılar güçsüz, eli kolu bağlı iyilerin

Neden tankları topları yok tanrıların,
Zırhlıları , bomba uçakları, denizaltıları?
Yok etsinler kötüleri, korusunlar iyileri!
Böylesi daha iyi olurdu hepimiz için

Ezmeden diğerlerini, yardım edilmez kimseye
Yardım edilemez kimseye, ezmeden diğerlerini

Doyurmak için aç mideyi katı olmalı
Katı yürekli olmalı zenginler gibi

 

Çıkmaz Ayın Son Çarşambası

Bir gün eski püskü beşikte yatan çocuk
O yoksul kadının oğlu, bir gün
Oturuvermiş altın tahta
Çıkmaz ayın son çarşambasında!

Ve bir gün göklere çıkarılacak iyiler
Uçurulacak kötülerin kelleleri
Onurlusu onursuzu yan yana
Bölüşecekler tuzu ekmeği
Çıkmaz ayın son çarşambasında

Cennete dönüşecek dünya
Ve işte o gün pilot olacağım ben de
Sen de bir general olacaksın
Sen boşta gezen iş bulacaksın
Sen zavallı kadın huzura ereceksin
İnsan iyi olacak, fazla bir şey yapmadan
Cennete dönüşecek dünya
Çıkmaz ayın son çarşambasında

Sekizinci Filin Şarkısı

Yedi fili vardı Bay Dschin’in
Ama birde sekizincisi
Yedisi yabani sekizinci eğitimli
Sekizinci gözcüydü diğerlerine

Çabuk, daha çabuk
Bay Dschin’in ormanı düzene sokulmalı
Gece olmak üzere, çabuk!

Yedi fil düzenlerken ormanı
Gezer Bay Dschin sekizincinin üstünde
Oturdu tembel sekiz numara bütün gün nöbette
Ne yaptıklarına baktı, gözetledi onları dikkatle

Çabuk, daha çabuk
Bay Dshin’in ormanı düzene sokulmalı
Gece olmak üzere, çabuk!

Canlarına yetti yedi filin
Bezdiler ağaç sökmekten
Sinirlendi Bay Dshin, kızdı yedisine
Bir ölçek pirinç verdi sekizinciye

Çabuk, daha çabuk
Bay Dshin’in ormanı düzene sokulmalı
Gece olmak üzere,çabuk!

Yedi filin sökülmüştü dişleri
Dişli olan yalnız sekizinciydi
Güçlüydü sekiz numara, okudu canlarına
Seyretti bunu Bay Dschin, attı bir kahkaha

Çabuk, daha çabuk
Bay Dshin’in ormanı düzene sokulmalı
Gece olmak üzere, çabuk!

Metin
Bertolt Brecht

Çeviri
Özdemir Nutku

Reji
Bilal Akar, Dila Okuş, Elif Karaman

Reji Danışmanları
Duygu Dalyanoğlu, Volkan Mantu

Yapım-Koordinasyon Grubu
Bilal Akar, Dila Okuş, Elif Karaman, Emre Ersezer, Kerem Renda, Mehmet Caner Soyulmaz, Rumeysa Çamdereli,
Tülin Ebcioğlu

Oyunculuk Eğitimi
Müge Uyar, Nihal Albayrak

Müzik
Aslı Ildır (klavye), Duygu Aydın (perküsyon), Nihal Albayrak, Rumeysa Çamdereli (elektrik gitar),
İsmail Yiğit Özbaş (yan flüt)

Tonmaister
Aydan Saraç

Dekor – Aksesuar
Ariya Toprak, Bilal Akar, Çağla Ay, Dilşad Sağlam, Gamze Uçak, Gökhan Güler, Kerem Renda, Hakan Söyler, Mehmet Caner Soyulmaz, Mustafa Yıldız

Kostüm
Büşra Karpuz, Dila Okuş, Elif Karaman, Gamze Tosun, Müjde Yılmaz, Tülin Ebcioğlu

Afiş
Elif Karaman, Salih Gürkan Çakar

Işık Tasarımı
Burçin Yıldırım, Emre Ersezer, İlke E. Albar, Mesadet M. Sözmen, Oğuzhan Okumuş, Serhat Kurtuluş

Işık Uygulama
Müjde Yılmaz

Oyuncu Kadrosu
Ariya Toprak, Bilal Akar, Burçin Yıldırım, Büşra Karpuz, Çağla Ay, Dilşad Sağlam, Elif Karaman, Emre Ersezer, Erdi Aydın, Gamze Uçak, Gökhan Güler, Gül Erdoğmuş, Gülşen Dönmez, Hakan Söyler, İlke E. Albar, Kerem Renda, Mehmet Caner Soyulmaz, Merve Ceyhan, Mesadet M. Sözmen, Mustafa Yıldız, Oğuzhan Okumuş, Serhat Kurtuluş, Tülin Ebcioğlu, Tahir Demircan, Ümitcan Batur, Veli T. Akyol